در پیله تا به کی، بر خویشتن تنی؟ / پرسید کرم را، مرغ از فروتنی
معنی: مرغ با فروتنی از کرم پرسید: تا کی در پیله ی خود می مانی و در آن جای تنگ و تاریک به دور خودت بپیچی؟
آرایه ها: مرغ نهاد مصرع دوم است./ «را» به معنی « از» است بنابراین کرم نقش متمّمی می گیرد. / شعر به صورت مناظره است و حرف زدن کرم و مرغ: آرایه تشخیص / تا به کی: قید
تا چند مُنزوی، در کُنج خلوتی؟ / در بسته تا به کی، در مَحبَس تنی؟
تا کی می خواهی گوشه گیر، در کنج خلوت خود باشی؟ و تا کی در زندان در بسته ی تن (پیله ی کرم ابریشم) می مانی؟
آرایه ها: محبس تن: اضافه تشبیهی / تنی در بیت اول و بیت دوم: جناس تام / منزوی: مسند / «ی» در خلوتی و تنی به معنی هستی است و خلوت و تن مسند هستند
در فکر رَستنم -پاسخ بداد کرم- / خلوت نشستهام زین روی، مُنحنی
معنی: کرم پاسخ داد: من به فکر آزادی خود هستم به این علت در گوشه ای تنها نشسته ام (گوشه گیر کرده ام)
آرایه ها: تشخیص در پاسخ دادن کرم / پاسخ بداد کرم: جمله چهار جزئی با مفعول و متمم / بداد: فعل ماضی ساده
همسالهای من، پروانگان شدند / جَستند از این قفس، گشتند دیدنی
معنی: هم سن و سال های من پروانه شدند و از این قفس پرواز کردند و دیدنی و زیبا شدند.
آرایه ها: قفس استعاره از پیله / و فعل شدند و گشتند، جمله سه جزئی هستند با مسند / پروانگان و دیدنی: مسند هستند
در حبس و خلوتم، تا وارَهَم به مرگ / یا پَر بر آورم، بهرِ پریدنی
معنی: من در زندان و خلوت خود نشسته ام تا بمیرم یا (پروانه شوم) و پر و بالی برای پریدن در آورم.
اینک تو را چه شد، کای مرغ خانگی / کوشش نمیکنی، پَرّی نمیزنی؟
معنی: اکنون ای مرغ خانگی چه به سر تو آمده است که هیچ تلاشی نمیکنی و حتی تلاشی هم برای پرواز کردن انجام نمی دهی؟
آرایه ها: مرغ خانگی = تشخیص / مرغ و پر: مراعات نظیر / اینک: قید زمان / مرغ: منادا / مرغ خانگی: ترکیب وصفی / کوشش: مفعول
معرکه کن 🙂❤
